تدریس مبحث اصطکاک از درس ۷ (ورزش و نیروی ۲) کتاب علوم پایه ی ششم

خلاصه :

اصطکاک:

نیرویی که باعث کند شدت حرکت اجسام می شود،نیروی اصطکاک نام دارد.نیروی اصطکاک همیشه در خلاف جهت حرکت جسم به جسم وارد می شود.

درباره ی اصطکاک بیشتر بدانیم:

1 وقتی ما دست هایمان را به هم می مالیم،احساس گرما می کنیم،زیرا در اثر کشیده شدن اجسام به یکدیگر و نیروی اصطکاک،انرژی گرمایی تولید می شود.

2 کفش های کوهنوردان برآمدگی هایی دارد که از لیز خوردن آنها روی زمین جلوگیری می کند.(اصطکاک کفش با زمین زیاد است.)

3 کودکی که روی سرسره،با سرعت سر خورده و پایین می آید.(اصطکاک کودک با سرسره کم است.)

4 وقتی یک وسیله ی نقلیه ترمز می کند،به دلیل اصطکاک زیاد با سطح جاده،می ایستد و خطی روی زمین ایجاد می شود.

5 در روز های برفی با ریختن شن روی برف و یخ،سبب زیاد شدن نیروی اصطکاک می شوند.

6 وقتی ما می خواهیم اسکیت سواری کنیم،زمینی با اصطکاک کم،مثل سطح یخی را انتخاب می کنیم.

7 وقتی جسمی سنگین را روی زمین می کشیم،نیروی اصطکاک مانع حرکت سریع جسم می شود.

اصطکاک فواید و مضرات مختلفی دارد:

فواید:

1 اصطکاک به راه رفتن و حرکت روی زمین کمک می کند و مانع لغزیدن می شود.

2 اصطکاک کمک می کند میخ ها و پیچ ها روی دیوار ثابت بمانند.

3 در گره زدن طناب،اصطکاک مانع باز شدن گره می شود.

4 اصطکاک باعث می شود به کمک مداد یا خودکار روی کاغذ بنویسیم یا کبریت را روشن کنیم.

5 اصطکاک به ترمز کردن و توقف وسایل نقلیه کمک می کند. 

مضرات:

1 اصطکاک باعث فرسایش و ساییدگی قطعات دستگاه ها می شود.

2 اصطکاک باعث تولید گرما در قطعات دستگاه ها می شود و انرژی هدر می رود.

3 ر ورزش هایی مثل اسکی یا اسکیت سواری وجود اصطکاک باعث کند شدن حرکت می شود.

4 اصطکاک باعث فرسوده شدن لاستیک ماشین ها می شود.

5 اصطکاک مانع کشیدن راحت اجسام روی زمین می شود. 

راه های کم کردن اصطکاک:

1 صاف کردن سطوحی که روی هم کشیدن می شوند:برجستگی ها و فرورفتگی ها کم شده و کمتر در هم گیر می کنند.

2 استفاده از مواد لغزنده:روغن و گریس در فاصله ی بین دو سطح قرار می گیرند و فرورفتگی ها را پر می کنند.

3 استفاده از چرخ:به جای این که دو سطح روی هم بلغزند،روی هم می غلتید.مانند:استفاده از لاستیک و چرخ برای اتومبیل و ارابه.

4 استفاده از بالشتک هوا:مانند:ریل های مغناطیسی راه آهن و قطار های مغناطیسی و هاورکرافت.

عوامل موثر بر میزان اصطکاک عبارتند از:

الف)وزن جسم:هر چه وزن بیشتر باشد،اصطکاک بیشتر خواهد بود. 

ب)جنس و میزان زبری سطح بین دو جسم:هر چه سطح جسم زبر تر باشد،اصطکاک بیشتر خواهد بود.